Czasem wystarczy drobny gest z naszej strony, jedno krótkie zdanie lub niewłaściwe spojrzenie, by wzbudzić w drugiej osobie negatywne uczucia względem samej siebie. Jeśli dodamy do tego zaburzenia mechanizmów odpowiedzialnych za samokontrolę, już tylko krok dzieli ją od potencjalnie niebezpiecznej dla niej sytuacji.
Niski poziom samoakceptacji, konflikty rodzinne oraz poczucie odtrącenia przez rodziców i rówieśników sprzyjają poszukiwaniom takich form radzenia sobie ze stresem, które jednocześnie powodują powstanie uzależnień, a co za tym idzie tworzą kolejne źródła cierpienia. Jednym z nich jest bulimia, czyli zaburzenie odżywiania, objawiające się napadowym jedzeniem i zmuszaniem organizmu do wymiotów celem opróżnienia żołądka z nadmiaru pokarmu.
Od diagnozy, do zdrowia
W przypadku bulimii terapia zakłada istnienie nierozerwalnego związku pomiędzy wystąpieniem zaburzeń odżywiania a czynnikami je powodującymi. Dlatego, aby skutecznie zmierzyć się z problemem, poświęcamy dużo czasu na głęboką analizę zachowań osób ze stwierdzoną bulimią. Starannie analizujemy zarówno ich stosunek do samych siebie, jak i do otoczenia. Jest to niezwykle ważne, ponieważ to właśnie:
– czynniki kulturowe (standardy piękna i ideału urody),
– sposób, w jaki dane osoby poznają i postrzegają świat,
– poziom i jakości relacji międzyludzkich,
– oraz ich opinie na własny temat,
najczęściej stanowią podstawę do rozwoju objawów bulimicznych i de facto
są przyczyną zaburzeń odżywiania.
Z tego względu skuteczna terapia nie może skupiać się jedynie na analizie objawów fizycznych. Doświadczony psychoterapeuta wie, że równie ważna jest także identyfikacja i jednoczesna próba modyfikacji dysfunkcyjnych schematów osobistych, które ukształtowały się w psychice.
Etapy terapii
Terapia rozpoczyna się od wyeliminowania objawów stricte bulimicznych. Wynika to z faktu, że naprzemienne cykle objadania się i prowokowania wymiotów są niezwykle szkodliwe dla zdrowia. Jednocześnie skuteczne powstrzymanie zachowań o charakterze autodestrukcyjnym pozwala ustabilizować emocje i przywrócić nad nimi kontrolę.
Jednocześnie, w raz z postępem terapii, coraz większy nacisk kładzie się na pracę skoncentrowaną na procesie doświadczania i modyfikacji dysfunkcjonalnych schematów osobistych. Jednak nawet wtedy sposób odżywiania się pozostaje pod ścisłą kontrolą.
Integracyjna terapia poznawcza bulimii obejmuje cztery fazy.
FAZA I
Psychoedukacja i wzmacnianie motywacji do leczenia.
FAZA II
Normalizacja przyjmowania pokarmów i rozwój związanych z nią umiejętności radzenia sobie z emocjami.
FAZA III
Analiza wzorców i schematów interpersonalnych.
FAZA IV
Prewencja nawrotów i zmiana stylu życia.
W ramach tych faz realizowana jest lista dwunastu celów terapeutycznych, które stanowią swego rodzaju kamienie milowe w procesie walki z bulimią. Są to:
– Ustabilizowanie stanu fizycznego.
– Ocena konieczności skierowania na szczegółowe badania medyczne.
– Poprawa umiejętności radzenia sobie z codziennymi trudnościami.
– Poszerzenie autonomii.
– Poprawa wizerunku własnego ciała.
– Poprawa racjonalności myślenia.
– Poprawa jakości relacji z innymi ludźmi.
– Poprawa komunikacji.
– Poprawa samooceny.
– Nabycie umiejętności identyfikacji stanów emocjonalnych.
– Nabycie umiejętności rozróżniania pomiędzy wrażeniami trzewnymi a stanami emocjonalnymi.
– Samoobserwacja i prewencja nawrotów.